Een speurtocht naar de oorsprong van een familienaam.
In januari van dit jaar verscheen de genealogie van de familie Van den Boom. De schrijver Jan van den Boom heeft zijn stamboom tot het begin zeventiende eeuw weten te ontrafelen. Hij ontdekte ook waar en wanneer de naam van zijn familie is ontstaan. Deze genealogie kan men grofweg in tweeën worden gedeeld: de periode voor en na 1800. In het eerste deel worden de eerste zeven geslachten besproken. In die eerste periode woonde de familie in Hoogland. Aan het begin van de negentiende eeuw (1800) vertrok ze naar Nijkerk en vestigde zich in de loop der jaren in het gebied rondom deze stad.
De oudste voorouder die Van den Boom kon traceren, was Thonis Willemsz Haen die in de eerste helft van de zeventiende eeuw op Hoogland woonde. Of hij er ook is geboren is niet bekend. Een opmerkelijke figuur in deze genealogie is Jan Willemsz die in 1750 op 28-jarige leeftijd met de 44-jarige Hendrikje van Mispelaar trouwde. Het grote leeftijdsverschil moest wellicht worden goedgemaakt door het verschil in geldmiddelen die de afzonderlijke echtelieden meebrachten, namelijk f 100 door de bruidegom en f 350 door de bruid. Jan Willemsz was degene die de familie de naam Van den Boom bezorgde door zich in datzelfde jaar als pachter en tolgaarder in Zevenhuizen bij de tolboom te vestigen.
Het leven van Jan Willemsz is overigens een duidelijke afspiegeling van de wisselvalligheden die het lot van echtelieden in vorige eeuwen bepaalde. Na twaalf jaar huwelijk overleed Hendrikje. Kinderen waren er niet. Tot aan zijn dood in 1776 zou Jan Willemsz nog driemaal trouwen. Uit zijn derde huwelijk had hij een zoon, Willem, geboren in 1765. De moeder van dit kind overleed drie dagen na de bevalling. De laatste vrouw van Jan Willemsz, Hendrikje Hermsen, trouwde op haar beurt ook vier maal. Haar volgende echtgenoten brachten kinderen mee uit vorige huwelijken. Zij moest op die manier een hele schare kinderen verzorgen, waarvan er maar twee van haarzelf waren uit haar huwelijk met Jan Willemsz.
De zoon van Jan Willemsz, Willem van den Boom (1765-1834), vertrok aan het begin van de negentiende eeuw naar Nijkerk en daarmee komen we aan het tweede deel van de genealogie. Van den Boom volgt hier de nakomelingen van Willem van den Boom waarvan de oudste zoon Hendrik van den Boom de stamvader van de ‘Arker’ tak werd. De nakomelingen van zoon Willem kwamen deels weer in Hoogland terecht.
In de eerste eeuwen vertoont de stamboom een vrij rechte lijn. De kindersterfte was groot en niet iedereen trouwde of kreeg kinderen. Hoezeer dat veranderde in de twintigste eeuw blijkt duidelijk bij deze familie: het aantal nakomelingen nam aanzienlijk toe en de familie verspreidde zich tot ver buiten haar oorspronkelijke vestigingsgebied.
De schrijver van deze genealogie heeft door het verschaffen van achtergrondinformatie geprobeerd de diverse generaties in hun tijd te plaatsen. In een aantal gevallen is dat heel zinvol zoals bij de ‘Stukken beteffende wegen en bruggen onder Bunschoten 1656-1786’. Overzichtelijke schema’s moeten ervoor zorgen dat de lezer zijn weg in het boek kan vinden. Het geheel is verluchtigd met tekeningen, foto’s en afdrukken van notariële akten. Dat laatste is wel in erg grote overdaad gedaan. Weliswaar is een deel ervan in gedrukte vorm weergegeven maar de soms grote stukken tekst nodigen niet direct uit tot lezen. De schrijver heeft zich beperkt tot het weergeven van de letterlijke tekst. Hij heeft zich zo de gelegenheid laten ontgaan van de hand van dit soort stukken de lezer te tracteren op leuke en interessante verhalen.
Voor wie geïnteresseerd is in genealogie in het algemeen en in de geschiedenis van de familie Van den Boom in het bijzonder, is deze familiegeschiedenis zeker aan te bevelen.
J.W. van den Boom, De familie Van den Boom komt van de tolboom In Seevenhuijsen (uitgeven in eigen beheer, Emmeloord 1996). Prijs: f 50. Te bestellen bij ondergetekende, tel. 474 79 03.
Nellie van Vulpen