door GERARD RAVEN
In 1947 was het paard voor Hoogland nog onmisbaar. In de landbouw waren vóór de oorlog 600 paarden werkzaam: de trekker zou pas veel later gemeengoed worden. Bij de familie Van de Wolfshaar waren ze zelfs echte paardenlief-hebbers. De katholieke Landelijke Rijvereniging De Eemruiters, nu gevestigd aan de Engweg, was in 1946 bij hen thuis opgericht. Zoon Peter was lid van het kringbestuur van De Eemruiters en natuurlijk ook van de afdeling Hoogland van de Jonge Boeren- en Tuindersbond, de vereniging voor ongehuwde boerenzoons van de Aartsdiocesane Boeren- en Tuindersbond. Vanuit die JBTB kwam de gedachte op om een paardensportdag te organiseren. Peter kreeg de leiding. De dag werd gehouden op het weiland van Van ‘t Klooster aan de Engweg en trok 1800 bezoekers. Aangemoedigd door dit succes is de Paardesportdag sindsdien elk jaar gehouden. In het naoorlogse Hoogland was er weinig gelegenheid tot ontspanning, zodat er echt naar uitgekeken werd. De schoolkinderen en boerenjongens kregen er die woensdag vrij voor en veel winkels en bedrijven sloten. Tegenwoordig is het een festijn voor bijna heel paardenlievend Nederland en een soort reünie voor ieder die niet meer in Hoogland woont. De Paardesportdag is het feest dat in de wijde omgeving het langst zo’n grote opkomst heeft.
Deze maand vindt de 50e Paardesportdag plaats. Het jubileum van zo’n belangrijk en typisch Hooglands gebeuren mag niet ongemerkt voorbijgaan. Bert van de Grootevheen was door zijn langdurige betrokkenheid (onder andere als voorzitter) de aangewezen persoon een boekje over de Paardesportdag te schrijven. Ik kreeg het in manuscriptvorm ter inzage. Aan de hand van notulen, programmaboekjes, knipsels, foto’s en gesprekken schetst Van de Grootevheen een heel aardig beeld van de dag en van De Eemruiters. Naast de zakelijke feiten weet hij veel leuke voorvallen en spannende wedstrijden op te dissen. De thematische hoofdstukken worden onderbroken door treffende tijdsbeelden van de jaren vijftig, zestig enzovoort, waaruit hier enkele grepen.In het agrarische Hoogland kwamen de paarden aanvankelijk van de boerderij. Daardoor was er nog niet zo’n scherp onderscheid in de categoriën tuig- en rijpaarden als tegenwoordig. Er werd altijd een felle strijd geleverd met deelnemers uit andere dorpen, waarbij vooral de Soesters geduchte tegenstanders waren. Daarnaast werden vanaf het begin ook luchtiger sporten als touwtrekken en volksspelen en -dansen gehouden. Om de jongens ‘s avonds uit het café te houden werden vanaf 1949 op een verlicht veld spelen georganiseerd en mocht er voor het eerst ook ‘gewoon’ gedanst worden in Concordia.
Opvallend is ook dat vrouwen pas in de jaren vijftig mee gingen doen. Hierbij moet bedacht worden dat er pas in 1957 een Meisjesbeweging van de ABTB ontstond. In 1966 fuseerde deze met de JBTB tot de Katholieke Plattelands jongeren. Het katholieke stempel op de Paardesportdag verdween doordat de KPJ de organisatie van de dag in 1968 overdroeg aan de Eemruiters. De Eemruiters waren al eerder overgestapt naar een algemene federatie. In 1969 werd het evenement naar de zaterdag verplaatst, omdat de regio steeds minder agrariërs ging tellen en de aandacht hier verminderde. In 1993 werden de Paardesportdag, KPJ Hooivet en het ingeslapen Feestweekend dan ook gecombineerd tot het Dorpsfeest Hoogland, dat 10.000 bezoekers trok. Sindsdien wordt de Paardesportdag gehouden op het evenemententerrein bij park Schothorst.
A.H. van de Grootevheen, Het paradepaard van Hoogland. 50 jaar paardesport (Stichting Paardesportdag Hoogland, 1996). Gebonden, ca 90 pp en 100 ill. f 25,-. Verkrijgbaar tijdens het Dorpsfeest op 21-22 september a.s. en daarna bij boekhandel Bruna, Kraailand.