door NELLIE VAN VULPEN
In juni van dit jaar bestonden de voetbalclubs van Hoogland en Hooglanderveen 50 jaar. Beide verenigingen hebben dat uitbundig gevierd. Daarnaast verschenen ook hun jubileumuitgaven met een terugblik op het verleden. Deze geven een aardig beeld van na-oorlogse ontwikkelingen binnen deze dorpsgemeenschappen.
Hoogland
De Voetbalvereniging Hoogland had bij haar 40-jarig bestaan al uitgebreid stilgestaan bij haar geschiedenis. Daarom is nu een jubileumuitgave verschenen die vooral de laatste tien jaar bestrijkt. Heel in het kort gaat men nog even in op de voorgeschiedenis van de Hooglandse voetbalvereniging. In 1934 werd de eerste Hooglandse voetbalvereniging opgericht, de niet-confessionele H. V.U. (Hoogland Vooruit). De katholieke geestelijkheid zag hier niets in, ‘gemengd’ voetballen was uit den boze. Zo ontstond de R.K. V. V. Hooglandsche Boys. De H. V.U. kon het op den duur door gebrek aan leden niet bolwerken en ging ter ziele. De Tweede Wereldoorlog betekende het einde van de Hooglandsche Boys, omdat de vereniging weigerde lid te worden van de door de Duitsers ingestelde Cultuurkamer.
Na de oorlog bvam het georganiseerde voetbal spoedig weer op gang en op I juni 1946 wverd de nieuwe Hooglandse voetbalvereniging opgericht. Wie precies de initiatiefnemers zijn geweest vermeldt het gedenkboek uit 1986 niet. Ook de nieuwe voetbalvereniging was op katholieke leest geschoeid. Niet-katholieken mochten wel lid worden, maar hadden geen stemrecht en mochten ook geen functies bekleden. In het huishoudelijk reglement was de relatie met de kerk nauwkeurig omschreven. Pas in 1964 verdween het predikaat R.K. Een andere interessante ontwikkeling is de rol van vrouwen in de vereniging. Waren ze in de eerste decennia vrijwel afwezig, tegenwoordig zijn ze niet meer weg te denken en leveren ze een actieve bijdrage binnen de vereniging. Omstreeks 1970 verschenen ook de eerste dameselftallen, maar echt tot bloei kwam het niet. Het voetballen in Hoogland heeft zich geleidelijk aan ontwikkeld tot een serieuze sport. Dat is slechts mogelijk geweest door de inzet van talloze vrijwilligers. De Jubileumuitgave 50 jaar Voetbalvereniging Hoogland is vooral bedoeld als eerbetoon aan allen die de Voetbalvereniging Hoogland hebben gemaakt tot wat zij nu is.
Hooglanderveen
Ter gelegenheid van het 50-jarig bestaan schreef ook de Voetbalvereniging Hooglanderveen haar geschiedenis. De samenstellers hebben hun gegevens geput uit knipselboeken en verhalen van leden. Het is een bijzonder aardig boek geworden dat in het kort de geschiedenis van de vereniging beschrijft, met veel aandacht voor personen en gebeurtenissen. Aan de orde komen de bestuurlijke verwikkelingen, de problemen rond de uitrusting van de spelers en de accommodatie. Ook wordt ingegaan op de strijd om een volwaardige voetbalclub te worden, wat niet meeviel met spelers die het vooral om de gezelligheid te doen was. Het geheel is verlucht met foto’s en anecdotes. De foto’s vertellen overigens een heel eigen geschiedenis.
Veel (jonge) voetballers zie je later terug bij andere verenigingsactiviteiten. Het enthousiasme voor het voetballen betekende vaak een levenslange verbintenis. Op 17 juni 1946 werd de vereniging opgericht. Net na de oorlog was Hooglanderveen een klein dorp met zo’n 1000 inwoners. Een aantal voetballiefhebbers vond het tijd voor een heuse voetbalclub. Uiteraard een katholieke vereniging, met de zegen van de pastoor, want ook Hooglandenveen is altijd een overwegend katholieke gemeenschap geweest.
De eerste jaren waren bijzonder moeizaam. Geld voor sportkleding was er niet, dus iedereen verscheen op het veld zoals het hem uitkwam. De speelresultaten waren bedroevend. Er waren ook grote bestuurlijke problemen. Begin jaren ’50 overwoog men nog even samen te gaan met Hoogland, maar daar wilden de leden niets van weten. De relatie met Hoogland was niet altijd zonder problemen. Hooglanderveen voelde zich vaak achtergesteld en dat gold ook voor het voetbal. Net als in Hoogland begon het tij in de jaren ’70 te keren. De vereniging begon op het veld enig succes te boeken. Eind jaren ’80 mocht zij voor het eerst deelnemen aan de competitie van de KNVB.
Ook in Hooglanderveen was het voetbal jarenlang een door mannen overheerst terrein. Vrouwen mochten in het begin niet mee naar de uitwedstrijden en op de jaarlijkse feestavonden waren ze evenmin welkom. Vrouwen die in de jaren ’50 toch aan sport wilden doen, konden lid worden van de handbalvereniging Vitesse. In de jaren ’70 is gedurende een aantal jaren nog een dameselftal actief geweest. Tegenwoordig zijn de vrouwen actief in diverse geledingen van de vereniging en zijn ze ook hier niet meer weg te denken. Wat uit deze geschiedenis naar voren komt, is het enthousiasme van de leden. Het mag toch opmerkelijk heten dat een kleine gemeenschap als Hooglanderveen er in is geslaagd met grote inzet een vereniging als deze zoveel jaren in stand te houden.
Pieter Brugman en Bertus van Hamersveld, Feestvademecum van 40 jaar voetbal in Hoogland 1946-1986 (Hoogland 1986) Een exemplaar is ter inzage in de bestuurskamer van de vereniging.
Chris van Lottum, Jubileumuitgave 50 jaar Voetbalvereniging Hoogland 1946-1996 (Hoogland 1996)
Gerard Brundel, Willem Meuleman en Kees Steenbeek red., Hooglanderveen 50 jaar voetbal 1946-1996 (Hooglanderveen 1996)