BOERDERIJ SNEUL, TOEN EN … STRAKS?
GERARD RAVEN
De voormalige boerderij Sneul kwam onlangs in het nieuws door een conflict tussen begrafenisondernemer Monuta en de bewoners van de Nieuwlandse straat De Vergulde Paarden. Verschillende malen kwamen de Nieuwlanders in de media met hun bezwaren tegen bestemming van de boerderij als uitvaartcentrum. Een goede aanleiding om de historische blik eens op deze interessante hoeve te richten.
Toen de gemeente de nieuwe woonwijk op papier inrichtte, kreeg Monumenten-zorg de gelegenheid om een aantal historische panden voor te dragen voor behoud. Niet alle wensen konden worden gehonoreerd, maar boerderij Sneul was daar wel bij. Het betreft een pand aan de Nieuwlandseweg 2, centraal gelegen in Nieuwland. De hoeve staat op een terp, vlak bij de plaats waar de middeleeuwse voorganger Snodele stond. Sneul is een van de weinige authentieke gebouwen in Nieuwland en zou in principe gemeentelijk monument kunnen worden. De oorspronkelijke indeling van het pand, de binnenluiken en de voorgevel met baksteenversiering zijn goed bewaard gebleven.
Opmerkelijk is ook dat het door een architect is gebouwd. De detaillering van banden, sluitstenen en het geometrisch tegelpatroon in de gevel deden denken aan Herman Kroes (1864-1952), die veel panden voor katholieke instellingen in Amersfoort op zijn naam heeft staan. Dit kon worden bevestigd door Raymond Bijen, een architectuurhistoricus die bij Monumentenzorg en Museum Flehite werkt aan de voorbereiding van een tentoonstelling over de Amersfoortse architecten Kam en Kroes (22 februari-13 april 1997). Kroes bouwde de boerderij in 1891, zoals blijkt uit de originele bouwtekening die in een particuliere collectie werd ontdekt. Mogelijk is deze tekening op die expositie te zien.
De stadsarcheologen hebben recentelijk bij de boerderij veel vondsten gedaan. Helaas zijn er geen middeleeuwse resten gevonden. Wel vonden zij scherfjes en vuursteentjes uit de prehistorie en heel veel materiaal dat vanaf de 17e eeuw in een omringende gracht was gegooid: blauwe majolicaborden, waterkruiken, kannen, jeneverflesjes en Regout-aardewerk.
Eén bord draagt op de bodem de zinspreuk: Een vrouw en een glas zijn altijd in gevaar
Een deel van het materiaal is nu al te zien in Museum Flehite, de rest volgt na conservering.