2002-1-1 Ver in het Veld

De vergeten minigemeente Duist, de Haar en Zevenhuizen 1817-1857
door Piet van Elteren, Gijs Hilhorst en Gerard Raven

Dit is een themanummer van De Bewaarsman in de Hooglandse Historische Reeks (helaas uitverkocht).

Ver in het Veld. Zo heette de boerderij achterin polder De Haar, maar zo kunnen we ook de gemeente Duist, de Haar en Zevenhuizen als geheel kenschetsen. Het was een afgelegen gebied dat je niet eens van west naar oost kon doorkruisen, omdat daar geen wegen liepen. Er woonden ook maar zo’n 200 mensen. Nauwelijks de moeite voor een aparte gemeente; vandaar dat deze in 1857 is gefuseerd met Hoogland. Bij de opheffing van de gemeente Hoogland in 1974 is het Bunschoter grondgebied geworden.

Wie woonden er zo ver in het veld? Hoe groot was hun gezin en hun boerderij? Om daar een antwoord op te vinden is een werkgroep van de Historische Kring Hoogland in de winter van 2000-2001 aan de slag gegaan. Deze bestond uit Piet van Elteren, Piet Hilhorst, Lies Hilhorst, Nolda Noteboom-Tesson en Jan Penterman. Samen hebben zij de archieven van de voormalige gemeente Duist, de Haar en Zevenhuizen doorgespit. Zo werden de volkstellingen en het bevolkingsregister toegankelijk gemaakt. Hetzelfde gebeurde met het Kadaster van 1832, toen voor het eerst de percelen van de hele gemeente werden opgemeten en is vastgelegd wie de eigenaar was. Al met al een hele klus.

Nadat al die gegevens waren verzameld en bewerkt ontstond het idee ze te presenteren in een themanummer van De Bewaarsman. Daarin was al eerder over Duist, de Haar en Zevenhuizen gepubliceerd, maar er moest nog aanvullend onderzoek worden gedaan in het archief. Zo ontstonden de ruwe teksten, die de redactie bewerkte tot een samenhangend geheel.

Het bestuur van de Historische Kring Hoogland is trots op dit boekje. Het is immers een voorbeeld van samenwerking. Als veel enthousiaste mensen met verschillende gaven de handen ineenslaan komt er iets uit waar je aanvankelijk niet van had durven dromen. Dit boekje dragen wij op aan de bewoners van het gebied. Maar ook is het een gedenkteken voor de boeren die er recentelijk uit moesten vertrekken vanwege de aanleg van Vathorst.