2014-3-3 De kanten muts van oma

De kanten muts van oma Jans van Esveld-van Burgsteden uit Nieuwland
GERARD RAVEN

Onlangs schonk Johan van Noordenburg in Jubbega de staartmuts van zijn oma aan Museum Flehite. Natuurlijk vroeg ik hem naar de achtergronden.

De muts is van Johanna (Jans) van Burgsteden (1882-1963), geboren op boerderij Klein Vinselaar (Achterveld, nu Leusden). Zij was het oudste kind van Jacob van Burgsteden en Jannetje Hartman. Jans werkte als meisje bij familie van haar moeder op boerderij De Ruyter.

 

Vermoedelijk kreeg zij de muts bij haar huwelijk in 1912 met Johannes van Esveld uit Stoutenburg. Hannes werkte op boerderij Het Nieuweland aan de Nieuwlandseweg bij zijn tante Aleida, weduwe van Jan van den Eshof. Toen zij overleed erfde hij de boerderij en kon hij trouwen.

De eerste huwelijksjaren waren bewogen. Hannes werd bij het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog in 1914 gemobiliseerd. Het volgende jaar overleed de moeder van Jans op 59-jarige leeftijd. Bij de Watersnood van 1916 stond boerderij blank en moest Jans de koeien lossnijden; ze zijn vervolgens naar de hoger gelegen eng gebracht. Maar ook later gebeurde er genoeg. In mei 1940 brandde het Nederlandse leger de boerderij plat voor een vrij schootsveld. Tijdens de bezetting is de boerderij herbouwd; intussen woonde het gezin in een noodwoning.

Het aardige is dat bij de schenking ook vier dagelijkse mutsen van kant en katoen of linnen zitten, originele foto’s en een dubbel bidprentje waar het echtpaar op staat, omdat zij kort na elkaar overleden; Jans draagt haar muts op de foto die werd gemaakt bij haar gouden bruiloft. Tot haar dood heeft zij op zon- en feestdagen haar muts en zwarte jurk gedragen. Zij is overleden op Het Nieuweland.

Met dank aan Johan van Noordenburg, Lia van Burgsteden en Anny de Jong.


De vooroorlogse boerderij met vlnr Hannes, Grada, Jans, Cor, Job, Jans en Riek
(Geert staat er niet op).